ХЭРЭГТ ХОЛБОГДСОН ӨСВӨР НАСНЫ ЭТГЭЭДИЙН

ХУВИЙН БАЙДЛЫГ ТОГТООХЫН АЧ ХОЛБОГДОЛ

Шийдвэрийн дугаар: 2023.04.25-ны өдрийн 2023/ШЗ/705

Шүүхийн нэр: Хан-Уул дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх

Хүчин төгөлдөр болсон: /хүчин төгөлдөр болсон/

Санамж: Энэ хураангуй нь шүүхийн шийдвэр биш бөгөөд түүнийг орлохгүй, зөвхөн олон нийтэд ойлгомжтой байдлаар мэдээлэл хүргэх зорилготой болохыг тэмдэглэв.

               Өсвөр насны А.Т нь 2023 оны 02 дугаар сарын 13-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 3 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Шинжлэх ухаан технологийн их сургуулийн харъяа Механик инженерийн сургуулийн 1 дүгээр давхрын ариун цэврийн өрөөнд насанд хүрээгүй Ц.Т-тэй үл ялих зүйлээр шалтаглан маргалдаж, улмаар түүний нүүрэн тус газар нь нэг удаа цохиж эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

               Өсвөр насны этгээд гэмт хэрэгт холбогдоход хамгийн түрүүнд тухайн этгээдийн насыг зөв тогтоох шаардлагатай. Хэрэгт холбогдсон этгээдийн насыг тогтоохдоо хуулийн дагуу авсан иргэний бүртгэлийн баримт, төрсний гэрчилгээ зэргийг үндэслэн мөрдөгч нь нас тоолсон тэмдэглэл үйлдэх ёстой байдаг. Хэрэв өсвөр насны этгээдийн насыг төрсний гэрчилгээ баримтаар тодорхойлох боломжгүй бол тусгай шинжээч томилж тухайн этгээдийн насыг тодорхойлдог.

Өсвөр насны этгээдийн насыг зөв тогтоосноор түүний нас, биед тохирсон, эрүүл мэнд, ёс суртахуун, сэтгэцийн онцлогийг харгалзсан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл болдог. 

               Тухайн хэргийн хувьд өсвөр насны яллагдагч А.Т-ийн төрсний бүртгэлийн гэрчилгээ болон нас тоолсон тэмдэглэл баримтгүй байна. Энэ нь хуульд заасан дээрх журмыг зөрчсөн явдал болох юм.

                Түүнчлэн өсвөр насны яллагдагчид холбогдох хэрэгт дараагийн анхаарах асуудал нь түүний хууль ёсны төлөөлөгчийг хуульд заасан дарааллын дагуу зөв олж тогтоох явдал юм. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд зааснаар мөрдөгч, прокурор нь өсвөр насны сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчийн эцэг, эхийг эн тэргүүнд, дараа нь хуулийн дагуу тогтоогдсон асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг түүний хууль ёсны төлөөлөгчөөр тогтоох үүрэгтэй, тийм хүн байхгүй, эсхүл тэдгээр нь тухайн хэрэгт хүүхдийг төлөөлөхөд ашиг сонирхлын зөрчилтэй бол хүүхдийн асуудал эрхэлсэн төрийн байгууллагын ажилтныг хууль ёсны төлөөлөгчөөр тогтоодог.

                Уг хэргийн хувьд өсвөр насны яллагдагч А.Т –ийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр авга ах гэх Г.А-г томилж, яллагдагчаар мэдүүлэг авахад байлцуулсан байна.

Мөн хэргийн хохирогч Ц.Т нь насанд хүрээгүй этгээд байх тул түүний хууль ёсны төлөөлөгчөөр Ц.О-г томилж, мэдүүлэг авахад байлцуулжээ.

              Дээрх нөхцөл байдал нь өсвөр насны яллагдагч, насанд хүрээгүй хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч томилох хууль зүйн шаардлагыг хангасан хэдий боловч тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгчийг томилох дарааллыг зөрчсөн байна. Өсвөр насны яллагдагч А.Т болон насанд хүрээгүй хохирогч Ц.Т нарын эцэг, эхийг эн тэргүүнд тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр тогтоох нь зүйтэй.

                Хэрэв тэдгээрийн эцэг эхийг эн тэргүүнд хууль ёсны төлөөлөгчөөр томилох боломжгүй нөхцөл байдал бий болсон бол энэ талаарх холбогдох баримтуудыг хэрэгт хавсаргаж, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгчөөр томилогдсон Г.А, Ц.О нарын өсвөр насны яллагдагч, насанд хүрээгүй хохирогч нартай ямар хамааралтай болох, хамаатан, садан мөн эсэх, тэдгээрийн харгалзан дэмжигч, асран хамгаалагчаар тогтоосон эсэх зэрэг холбогдох иргэний бүртгэлийн баримтуудыг зайлшгүй шалгах шаардлагатай.

             Шүүх өсвөр насны яллагдагч А.Т-д холбогдох хэрэгт дээрх зөрчлүүд байна гэж үзсэн тул хэргийг прокурорт буцааж шийдвэрлэв.

 Хураангуйг бэлтгэсэн: Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч С.Базарханд